Οι μεγαλύτερες χρηματιστηριακές απάτες Μέρος πρώτο

Μέρος πρώτο

Οι μεγαλύτερες χρηματιστηριακές απάτες

Οι άνθρωποι από τη φύση τους τείνουν να αναζητούν το εύκολο και γρήγορο κέρδος. Βλέπουν όσους έχουν αποκτήσει μεγάλες περιουσίες και πιστεύουν και πιστεύουν ότι μπορούν άκοπα και γρήγορα να αποκτήσουν και αυτοί. Δυστυχώς δεν υπάρχει ούτε εύκολος ούτε γρήγορος τρόπος να πλουτίσεις (νόμιμα), παρόλα αυτά υπάρχουν αρκετοί που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την αφέλεια των επίδοξων εκατομμυριούχων και να τους εξαπατήσουν. Μεγάλο παίζουν και οι εποπτικές αρχές οι οποίες από αμέλεια, ανικανότητα ή γιατί προσδοκούσαν κάποιο κέρδος δεν έδρασαν έγκαιρα στις παρακάτω περιπτώσεις. Κάποιες από αυτές έγιναν ταινίες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις άλλαξε τελείως η νομοθεσία.

Bernie Madoff ο άνθρωπος πίσω από τη μεγαλύτερη απάτη στην ιστορία των ΗΠΑ

Η απάτη η οποία ανήλθε στα 65 δις $ και αποκαλύφθηκε μόλις στα τέλη του 2008. Ο Madoff δρούσε για πάνω από 15 χρόνια στο καλύτερα εποπτευόμενο σύστημα στον κόσμο, ξεγελώντας κανονισμούς και ιδρύματα .

Το 1960 ο Madoff ιδρύει την  Bernand L Madoff Investment securities ξεκινώντας αρχικά συνδιαλλαγές με μετοχές πολύ μικρής κεφαλαιοποίησης (penny stocks).  Έδινε σταθερά απόδοση λίγο πάνω από 10% (αρκετά υψηλό ποσοστό) με αποτέλεσμα να προσελκύσει πολλούς επενδυτές. Τελικά αποδείχθηκε το μεγαλύτερο σύστημα Ponzi (δες παρακάτω) όλων των εποχών. Δεν έδινε καμία πληροφορία στους επενδυτές σχετικά με τις επενδύσεις τους, ενώ με διάφορες τεχνικές απέφευγε να δώσει πλήρη εικόνα στις αρχές. Ο Έλληνας Harry Markopoulos από το 1999 έκανε καταγγελία ότι πρόκειται περί απάτης, παρόλα αυτά η πρόσβαση του Madoff στις εποπτικές αρχές, καθώς και το προφίλ του φιλάνθρωπου που είχε καθυστέρησαν την αποκάλυψη μέχρι το 2008 όταν και οι γιοί του αποκάλυψαν την αλήθεια.

Το σκάνδαλο ENRON

Το σκάνδαλο της ENRON αποκαλύφθηκε το 2001 οδηγώντας σε χρεωκοπία χιλιάδες επενδυτές και σε πτώχευση την Arthur Andersen μια από τις μεγαλύτερες ελεγκτικές εταιρείες. Η εταιρεία ιδρύεται το 1985 αρχικά ανήκει στον κλάδο της ενέργειας αλλά σύντομα ειδικεύεται στην αγορά ενέργειας άυλων τίτλων. Το 1990 το Κογκρέσο απελευθερώνει την τιμή πώλησης του αερίου και μέχρι το 1992 η Enron έχει γίνει ο μεγαλύτερος διανομέας αερίου στη βόριο Αμερική. Στη συνέχεια αποφασίζει να στραφεί και σε άλλους κλάδους (χαρτοπολτός, διανομή νερού κα) απόφαση που τις αποφέρει τεράστια κέρδη και την κάνει μια από τις ‘’καυτές’’ μετοχές στο Αμερικάνικο χρηματιστήριο. Μια σειρά από λάθη (επένδυση σε εταιρείες dot.com, μπλοκάρισμα επενδύσεων σε Ινδία και νότια Αμερική ) την άφησε με δάνεια και απώλειες.. και εδώ έρχεται το σκάνδαλο.

Όπως αποκαλύφθηκε μετά από 18 ENRON με διάφορα λογιστικά τεχνάσματα προσπάθησε να ξεγελάσει τους επενδυτές, στέλνοντας της απώλειες σε μια φανταστική θυγατρική, και ωραιοποιώντας τους ισολογισμούς της. Η αποκάλυψη έφερε και την κατάρρευση.

Jordan Belfort ο λύκος της Wall Street

Έπειτα από μια μικρή χρηματιστηριακή  πορεία ο Belfort ιδρύει την δική του εταιρεία Stratton Oakmont η οποία ειδικεύεται σε  penny stocks. Έφτασε να απασχολεί πάνω από 1000 άτομα, εξαπατούσε του επενδυτές πουλώντας σε πολύ φουσκωμένες τιμές, ενώ έκανε και πολύ προκλητική ζωή γεμάτη καταχρήσεις. Το 1998 συλλαμβάνεται για χειραγώγηση μετοχών, εξαπάτηση και ξέπλυμα χρήματος, η συνεργασία του όμως με το FBI τον ρίχνει στα μαλακά, ενώ το βιβλίο του έχει ξεπουλήσει σε πάνω από 40 χώρες.

Nick Leeson, ο trader που χρεοκόπησε τη Barrings την αρχαιότερη τράπεζα της Αγγλίας

Ο Leeson προσλήφθηκε στην Barrings το 1989. Πήρε μετάθεση στη Σιγκαπούρη και σύντομα έγινε το αστέρι της εταιρείας. Ποντάροντας σε future του Nikkei έφτασε τον πρώτο χρόνο να κάνει μόνος του το 10% των κερδών όλης της τράπεζας. Η αρχή του τέλους έγινε στις 16 Ιανουαρίου το 1995 όταν έκανε μια κακή πρόβλεψη και για να την καλύψει πόνταρε ένα μεγάλο ποσό σε άνοδο του χρηματιστηρίου. Αν και το ποσό ήταν μεγάλο πήρε έγκριση λέγοντας ψέματα ότι ήταν για πελάτη. Δυστυχώς ένας σεισμός βύθισε τα χρηματιστήρια και τον έφερε σε ακόμα πιο δύσκολη θέση. Οι απώλειες ξεπερνούσαν τα 200 εκ $ αλλά ο Leeson ζήτησε και πήρε έξτρα κεφάλαια, ενώ έκανε όλο και πιο ριψοκίνδυνες κινήσεις. Η αποκάλυψη έγινε το 1995 όταν και οι έρευνες έδειξαν ότι οι απώλειες ξεπερνούσαν το 1εκ. λίρες, ποσό που ξεπερνούσε το ενεργητικό της τράπεζας. Έκρυβε τα χρέη σε ένα λογαριασμό με τον κωδικό ERROR 88888. Τελικά η Barrings αγοράστηκε από την ING με το συμβολικό ποσό της 1 λίρας. Έγραψε την ιστορία του σε βιβλίο, το οποίο αργότερα έγινε και ταινία.